O silnik powinniśmy właściwie dbać, by służył nam i pojazdowi jak najdłużej. Właściwą ochronę silnika zapewnia odpowiedni olej silnikowy. O tym, że nie powinno go zabraknąć, uczą nas już na kursie prawa jazdy. Jako kierowcy musimy pamiętać, by utrzymywać jego właściwy poziom oraz by regularnie go wymieniać. Musimy też umieć wybrać jego odpowiedni rodzaj. Jak to zrobić? Podpowiadamy jak rozszyfrować oznaczenia na etykietach butelek z olejami oraz jak wybrać właściwą jednostkę smarną.
Po co olej?
Olej silnikowy pełni niezwykle istotną rolę w działaniu jednostki napędowej. Głównym jego zadaniem jest smarowanie silników spalinowych. Redukuje on opory i tarcia pomiędzy ruchomymi elementami. Jeśli go brakuje, pracujące części ocierają o siebie w wysokiej temperaturze i bezpowrotnie ulegają deformacji. Olej ponadto, zmniejsza zużycie paliwa, redukuje poziom hałasu pracującego silnika i chroni go przed korozją (efektem spalania paliwa są kwasowe związki chemiczne, które mogą powodować naloty rdzy na metalowych elementach silnika). Oczyszcza także silnik z resztek powstałych wskutek procesu spalania i chroni go przed przedwczesnym zużyciem. Warto dodać że w niektórych konstrukcjach zwłaszcza starszych olej służy do odprowadzania ciepła z silnika.
Źródło: http://motointegrator.com
Z czego składa się olej?
Olej silnikowy składa się w większości (około 80%) z bazy olejowej. Istnieje jej pięć podstawowych grup:
– I – najprostsze oleje mineralne;
– II – oleje mineralne poddane dodatkowej obróbce;
– III – oleje poddane procesom, które nadają im właściwości bliskie syntetykom;
– IV – oleje syntetyczne (polialfaolefiny, PAO), powstałe w wyniku syntezy chemicznej;
– V – inne oleje syntetyczne inne, niż PAO.
W zależności od użytej bazy wyróżniamy oleje mineralne (I-II), syntetyczne (III-V) i półsyntetyczne (mieszanka I-V). W dzisiejszych olejach baza jest gównie półsyntetyczna lub syntetyczna. Oleje syntetyczne są odporne na wysokie temperatury i łatwo rozprowadzają się po uruchomieniu silnika. Około 6% składu oleju stanowią ponadto regulatory lepkości, a pozostałe składniki to środki zapobiegające pienieniu się oraz dodatki uszlachetniające, które neutralizują produkty spalania, chronią elementy silnika przed korozją i ograniczają powstawanie osadów na ściankach cylindra.
Po pierwsze: lepkość
Lepkość to parametr określający zachowanie oleju silnikowego w danej temperaturze. Jest ona jednocześnie najważniejszą kwestią przy wyborze oleju. Określa opór płynięcia jednej warstwy oleju po drugiej, zgodnie z zasadą: większa lepkość zapewnia wolniejszy przepływ. Society od Automotive Engineers (amerykańskie Stowarzyszenie Inżynierów Samochodowych) stworzyło ogólnie stosowaną skalę lepkości: od 0 (najrzadszy) do 60 (najgęstszy).
To samo stowarzyszenie podzieliło oleje na klasy zimowe („W” – winter) oraz letnie (opisywane liczbami). Na współczesnych jednostkach smarnych odnajdziemy kombinację litery „W” i dwóch liczb, dlatego że są to oleje wielosezonowe, dostosowane tak do niskich, jak wysokich temperatur.
Pierwsza liczba określa przydatność oleju w niskich temperaturach (im wartość jest mniejsza, tym olej silnikowy lepiej spisuje się w niskich temperaturach). Druga natomiast wskazuje na lepkość oleju w wysokich temperaturach (im wiesza liczba, tym olej silnikowy jest gęstszy w wysokiej temperaturze).
| OZNACZENIE | ZAKRES TEMPERATUR [oC] | |
| OD | DO | |
| SAE 0W | -35 | -5 |
| SAE 5W | -30 | 0 |
| SAE 10W | -25 | 5 |
| SAE 5W-30 | -30 | 30 |
| SAE 5W-40 | -30 | 45 |
| SAE 5W-50 | -30 | 50 |
| SAE 10W-30 | -25 | 30 |
| SAE 10W-40 | -25 | 45 |
| SAE 10W-50 | -25 | 50 |
| SAE 10W-60 | -25 | 65 |
| SAE 15W-30 | -20 | 30 |
| SAE 15W-40 | -20 | 45 |
| SAE 15W-50 | -20 | 50 |
| SAE 20W-20 | -15 | 10 |
| SAE 20W-30 | -15 | 30 |
| SAE 20W-40 | -15 | 45 |
| SAE 20W-50 | -15 | 50 |
| SAE 30 | 0 | 30 |
| SAE 40 | 10 | 45 |
| SAE 50 | 15 | 50 |
Po drugie: jakość
Na opakowaniach olejów silnikowych znajdziemy dwie specyfikacje jakościowe:
– API – specyfikacja stworzona przez Amerykański Instytut Naftowy. Określa kategorię olejów za pomocą dwóch liter. Pierwsza to kod silnika, któremu produkt jest dedykowany (Diesel – C; silnik benzynowy – S). Druga litera oznacza jakość oleju (Diesel – A-F; silnik benzynowy – A-M: im dalsza litera alfabetu, tym lepsza jakość).
– ACEA – klasyfikacja Zrzeszenia Europejskich Producentów Pojazdów. Obejmuje ona nowoczesne oleje wysokiej jakości. Podobnie jak poprzednia, określa ona parametry dla obu rodzajów silników (Diesel – B; benzyna – A). Mamy tu jeszcze trzecią kategorię dla samochodów osobowych z silnikami benzynowymi lub wysokoprężnymi z dodatkowym systemem oczyszczania spalin (C – oleje „low SAPS”) oraz czwartą (E) dla samochodów ciężarowych z wysokoprężnymi silnikami.
Oprócz powyższych specyfikacji, producenci silników często stosują własne normy określające parametry oleju (np. grupa Volkswagena Mercedes-Benz, General Motors itd.). Są to normy fabryczne, z reguły bardziej rygorystyczne, niż wcześniej wspomniane wymagania API i ACEA. Najczęściej oleje takie mogą być stosowane w danej marce samochodu bez ryzyka utraty gwarancji.
Źródło: http://besthol.pl
Silnik a olej
Silnik Diesla – nowoczesne silniki wysokoprężne potrzebują dobrych jakościowo olejów syntetycznych. Dla samochodów wyposażonych w filtry cząsteczek stałych produkowane są specjalne oleje silnikowe wykonane w technologii niskopopiołowej – oznaczone C („low SAPS”).
Silnik benzynowy – w nowszych silnikach benzynowych stosuje się oleje syntetyczne najwyższej jakości. Do starszych, kilkunastoletnich, można używać olei półsyntetycznych. Jeśli nasze auto wyposażone jest w instalację gazową, powinniśmy wybrać olej silnikowy do samochodów z LPG. Dlaczego? Ponieważ zasilanie LPG powoduje zwiększenie temperatury w komorze spalania w stosunku do standardowego zasilania benzyną.
Silnik z dużym przebiegiem – każdy silnik zużywa olej. Jeden w mniejszym, drugi w większym stopniu. Wszystko zależy od stanu technicznego auta, jego przebiegu i rodzaju jednostki napędowej. Jeśli nasze auto potrafi pobrać nawet pół litra oleju na 1000 km, warto wybrać dla niego olej tego samego typu, co dotychczasowy, ale o nieco większej lepkości.
Jak wybrać?
Każdy producent auta w instrukcji określa specyfikację oleju silnikowego, który powinien być stosowany w przypadku danego samochodu (instrukcja zawiera też przebieg, po jakim powinno się olej wymienić). Właśnie tą informacją powinniśmy się kierować przy wyborze oleju. Niektórzy producenci aut zalecają stosowanie środków smarnych określonych firm lub z własnym logo.
Co jednak, jeśli nie znamy specyfikacji oleju właściwej naszemu pojazdowi, bo np. kiedy kupowaliśmy go od wcześniejszego właściciela, nie otrzymaliśmy instrukcji? Możemy wówczas skorzystać z wyszukiwarek umieszczonych na stronach niektórych producentów olejów. Wystarczy wpisać markę auta, jego model, rocznik, pojemność silnika i rodzaj paliwa.
Źródło: http://k2.com.pl
Najlepsze i najnowocześniejsze. Oto jak producenci olejów reklamują swoje produkty. Zanim jednak zasugerujemy się reklamą i sięgniemy po konkretną markę, zwróćmy uwagę na specyfikację produktu. To ona powinna być głównym wyznacznikiem dla naszego wyboru. W tym przypadku nie ma uniwersalnego środka, bo każdy silnik jest inny. Wymieniać olej w „sercu” samochodu powinniśmy przez całe jego życie, zgodnie z jego wymaganiami.