Powodów do nałożenia mandatu karnego jest wiele. Tak samo dużo jest przyczyn zwlekania z zapłaceniem grzywny. Byliśmy przyzwyczajeni, że musiał upłynąć rok, by wykroczenie zostało uznane za przedawnione. Po 1. czerwca 2017 roku przepisy jednak uległy zmianie. Czy warto zatem nie płacić i czekać? Odpowiadamy na pytanie po ilu latach obecnie przedawnia się mandat?  

Kiedy funkcjonariusz może wystawić mandat?

Funkcjonariusz uprawniony do nakładania grzywny może wręczyć mandat karny tylko w określonych sytuacjach. Musi on schwytać sprawcę wykroczenia na gorącym uczynku (lub bezpośrednio po nim), zauważyć popełnienie wykroczenia naocznie pod nieobecność sprawcy, bądź stwierdzić popełnienie wykroczenia za pomocą przyrządu kontrolno-pomiarowego lub urządzenia rejestracyjnego (Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, art. 97).

Warto wiedzieć, że funkcjonariusz może wystawić mandat w określonym przedziale czasowym. Gdy schwytał sprawcę na gorącym uczynku, ma 14 dni od daty ujawnienia czynu. Kiedy stwierdził popełnienie wykroczenia pod nieobecność sprawcy, ma 90 dni. Co jednak w przypadku mandatu na podstawie zdjęcia z fotoradaru? Urzędnicy na jego wystawienie mają 180 dni. Jeśli w tym czasie nie zostanie wszczęte postępowanie, termin przedawnienia wynosi rok. Po terminie 180 dni urzędnicy mogą jednak złożyć wniosek do sądu o ukaranie sprawcy i jeżeli wszczęte zostanie postępowanie, termin przedawnienia to dwa lata.  

Funkcjonariusz, który wystawia mandat, musi określić wysokość grzywny i wykroczenie zarzucone sprawcy. Jego obowiązkiem jest także poinformowanie ukaranego o prawie do odmowy przyjęcia mandatu oraz o skutkach tejże odmowy. W jej przypadku sprawa zostanie skierowana do sądu. Jeśli zostanie uznana wina, wówczas ukarany będzie musiał opłacić koszty sądowe i mandat – przy czym sąd nie ma ograniczeń co do ostatecznej kary za wykroczenie. Może więc ukarać sprawcę większą grzywną, niż ta zaproponowana w trybie mandatowym.

Źródło: http://autofakty.pl

Mandat karny – ale jaki?

Przedawnienie mandatu zależy od jego rodzaju i tego, czy wobec ukaranego zostało wszczęte postępowanie. Bardzo istotne jest więc, by wiedzieć z jakim mandatem mamy do czynienia. Zgodnie z Kodeksem postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U.2018.0.475) i art. 98. w postępowaniu mandatowym można nakładać grzywnę w drodze mandatu karnego:

1. wydawanego ukaranemu po uiszczeniu grzywny bezpośrednio funkcjonariuszowi, który ją nałożył – Mandat ten dotyczy wyłącznie osoby czasowo przebywającej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub niemającej stałego miejsca zamieszkania albo pobytu. Staje się on prawomocny w momencie jego zapłacenia funkcjonariuszowi.
2. kredytowanego, wydawanego ukaranemu za potwierdzeniem odbioru – Mandat wręczany jest sprawcy po złapaniu go na gorącym uczynku. Staje się prawomocny z chwilą potwierdzenia odbioru przez osobę wskazaną do uiszczenia opłaty.
3. zaocznego – Mandat ten wystawiany jest pod nieobecność ukaranego, gdy nie zastano go na miejscu popełnienia wykroczenia i w oparciu np. o zdjęcie z fotoradaru, gdy konieczne jest ustalenie sprawcy. Organ, który wystawia ten rodzaj mandatu, składa wniosek do sądu o ukaranie w trybie procesowym, a sam mandat uprawomocnia się w momencie zapłacenia.

Przepisy określają ponadto w jakim terminie musimy zapłacić grzywnę. Mandat  kredytowany musi być uiszczony w ciągu 7 dni od daty jego przyjęcia, mandat zaoczny natomiast powinien zawierać pouczenie o obowiązku zapłaty w terminie 7 dni od daty jego wystawienia oraz informację o skutkach nieuiszczenia grzywny.

Źródło: http://gazetawroclawska.pl

Jaki mandat może ulec przedawnieniu?

Wszystko zależy od tego, kiedy uprawomocnia się mandat. Niezapłacenie mandatów gotówkowego i zaocznego sprawi, że nie będą one prawomocne. Nie będzie można ich zatem dochodzić w ramach postępowania egzekucyjnego. W tym przypadku możemy być ścigani w trybie procesowym jedynie za samo popełnienie wykroczenia, a nie za niezapłacenie grzywny. Jeśli nie zostało wszczęte wobec nas postępowanie, termin przedawnienia wynosi rok. W przeciwnym razie wydłuża się on do dwóch lat. Jeżeli jednak w ciągu tego czasu nie zostanie wydany prawomocny wyrok, wykroczenie się przedawnia (Kodeks wykroczeń, art. 45).

Przedawnieniu może ulec jedynie mandat kredytowany. Jest on wręczany osobie złapanej w momencie popełnienia wykroczenia i staje się prawomocny wraz z potwierdzeniem odbioru. Termin przedawnienia wynosi w tym przypadku 3 lata (Kodeks wykroczeń, art. 45). W tym czasie ściąganie grzywny następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Zupełnie inaczej sprawy mają się z karą za nieopłacenie płatnego parkowania (potocznie również nazywaną mandatem). Kiedy parkujemy na płatnym parkingu zawieramy umowę z jego właścicielem i de facto zgadzamy się na jego warunki. Jeśli nie uiścimy opłaty, nie dotrzymamy umowy i możemy być wezwani do zapłaty z tytułu należności cywilnoprawnej. Okres przedawnienia w tym przypadku jest najdłuższy i wynosi 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym doszło do wykroczenia.

 

Źródło: http://flota.com.pl

Przedawnienie mandatu, mimo że zostało wydłużone do 3 lat, jest możliwe. W każdym przypadku jest to jednak ryzyko, za które musimy wziąć odpowiedzialność. Warto także wiedzieć, że – mimo przedawnienia – możemy otrzymać wezwanie do zapłaty. Taka sytuacja jest możliwa, ponieważ wierzyciel w dalszym ciągu może złożyć do sądu pozew. Zgodnie z przepisami bowiem przedawniony dług może być dochodzony na drodze postępowania sądowego. W takie sytuacji jednak warto podnieść zarzut przedawnienia i wnioskować o oddalenie powództwa.